Bouwen op het platteland van Andalusie gelimiteerd toegestaan voor eengezinswoningen
In december 2021 heeft het Andalusische parlement de nieuwe ‘landwet’ (Ley del Suelo) in Andalusië aangenomen, LISTA genaamd, voor het bouwen op het platteland. Eén van de belangrijkste nieuwe kenmerken van deze wet is dat het onder bepaalde omstandigheden mogelijk is om bouwvergunningen af te geven voor vrijstaande eengezinswoningen op het platteland. Dit is groot nieuws voor eigenaren van landelijke eigendommen, omdat bouwen op het platteland tot nu toe niet was toegestaan en alle gebouwen jonger dan ten minste 6 jaar oud konden worden gesanctioneerd.
Wat is de uitvoeringsstatus van deze nieuwe wet voor bouwen en renoveren op het platteland?
Na de goedkeuring van deze nieuwe wet werkt de regionale regering van Andalusië aan regelgeving om deze te implementeren, hetgeen erg belangrijk is voor de feitelijke toepassing van de nieuwe wet. Momenteel zijn deze voorschriften in conceptvorm in afwachting van goedkeuring en daarom zijn ze nog steeds aan verandering onderhevig.
We zullen -in de laatste paragraaf- de belangrijkste aspecten van deze ontwerpverordening en de nieuwe landwet toelichten met betrekking tot percelen op het platteland en de mogelijkheid om een bouwvergunning te verkrijgen voor vrijstaande woningen. Ook zullen we de nieuwe aspecten behandelen die van invloed zijn op huizen in het systeem van het DAFO / SAFO certificaat, omdat voor het eerst ook grotere renovatiewerkzaamheden zullen worden toegestaan.
Was het in het verleden toegestaan om op het platteland te bouwen?
De vorige wet in Andalusië –LOUA genaamd en aangenomen in 2003- stond de bouw van huizen voor woondoeleinden op onontwikkelde / rustieke grond niet toe, met uitzondering van de mogelijkheid om huizen te bouwen die verband houden met landbouw-, veeteelt- of bosbouwactiviteiten.
Ondanks dit verbod werden echter vele woningen gebouwd zonder bouwvergunning, met onjuiste vergunningen of met vergunningen die later ongeldig/ongeldig werden verklaard. In de provincie Málaga, in gebieden zoals La Axarquía, de Guadalhorce-vallei, de Mijas Sierra of het Ronda-gebied, werden honderdduizenden landelijke huizen gebouwd vanwege de sterke vraag van buitenlandse kopers uit Groot-Brittannië, België, Nederland, Zweden, enz.
Eén van de redenen voor deze grote vraag naar landelijke eigendommen op het platteland van Andalusië is ook dat ze mochten worden ingeschreven in het eigendomsregister (Registro de la Propiedad), vanwege de verstreken tijd en de nalatigheid van de administratie om tegen deze eigendommen op te treden. Deze registratie maakt ze niet legaal, maar het geeft ze wel een betere administratieve status die deze huizen -in combinatie met lagere marktprijzen- aantrekkelijker maakt voor potentiële kopers.
Wat zijn de toekomstige vereisten om op een landelijk perceel te bouwen?
- Het perceel mag niet onderworpen zijn aan enige vorm van speciale bescherming, d.w.z. het moet normaal platteland zijn.
- Het gebouw moet een afstand hebben van minimaal 25 meter van de rand van het perceel.
- Ook moet het land een minimale oppervlakte hebben die we in de volgende paragraaf uitleggen.
- Er moet een minimale afstand van 200 meter zijn tot andere gebouwen die voor woondoeleinden worden gebruikt.
a. Wat is de minimale oppervlakte voor percelen om een bouwvergunning op landelijk terrein te verkrijgen?
Het zal mogelijk zijn om te bouwen op wettelijk verkavelde percelen, die in geen geval kleiner mogen zijn dan 2,5 hectare (25.000 m2) per woning. In bosgrond moet de minimale oppervlakte 5 hectare zijn. De verordeningen voorzien echter in de mogelijkheid om deze minimale oppervlakte te wijzigen door middel van subregionale planologische verordeningen. Dit amendement moet gebaseerd zijn op de noodzaak om de ontvolking van plattelandsgebieden tegen te gaan of om plattelandsontwikkeling en de groene en circulaire economie te bevorderen. Zeker is dat dit minimale perceeloppervlak om een bouwvergunning te verkrijgen in veel gemeenten op middellange termijn zal worden aangepast.
b. Hoeveel vierkante meter mag ik bouwen?
De maximale bouwoppervlakte mag niet groter zijn dan 1% van het landelijk perceel of 0,5% in het bosgebied. Wel is het mogelijk dat het algemene stedenbouwkundige instrument van de gemeente constructies en installaties toestaat die aanvullend zijn op de woning, mits hun totale oppervlakte niet groter is dan die van de woning zelf.
c. Wat is de maximaal toegestane hoogte voor bebouwing op landelijk terrein?
De maximaal toegestane hoogte voor deze woningen op het platteland is 7 meter.
d. Geen toestemming om te bouwen als een stedelijke nederzetting wordt gevormd
Een stedelijke nederzetting, ́asentamiento urbanístico ́, wordt gedefinieerd als de vorming of het bestaan van een groep gebouwen in een relatief klein landoppervlak, waarvoor collectieve infrastructuur of diensten nodig zijn die niet geschikt zijn voor het platteland. De nieuwe landwet en haar voorschriften verbieden de vorming van nieuwe stedelijke nederzettingen op het platteland en staan daarom niet toe dat bouwvergunningen worden afgegeven voor huizen die waarschijnlijk een nederzetting zullen vormen.
De wet geeft veel definities van wat kan worden geïnterpreteerd als een stedelijke nederzetting, waarvan sommige enigszins dubbelzinnig zijn en onderhevig aan interpretatie met het verstrijken van de tijd. Eén van de duidelijkste criteria die het bijvoorbeeld onmogelijk maken om een vergunning te verlenen voor een woning op het platteland, is het bestaan van nog eens 6 gebouwen binnen een straal van 200 meter. (Deze 6 gebouwen zouden geen bijgebouwen in percelen binnen die straal omvatten.)
Welke belasting is verschuldigd over het bouwen op het platteland van Andalusie?
De nieuwe wet heeft een compensatiebepaling ingevoerd om constructies op het platteland toe te staan die gelijk zijn aan 15% van het materiële uitvoeringsbudget voor vrijstaande eengezinswoningen. Het is verschuldigd wanneer de bouwvergunning wordt verleend aan de eigenaar of ontwikkelaar, hetzij een particulier of een bedrijf. De regelgeving voorziet in de mogelijkheid voor elke Gemeente om dit bedrag te verlagen via een gemeentelijke verordening.
Voorafgaande toestemming nodig om de vergunning te verkrijgen
Het is verplicht om vooraf toestemming te vragen aan het stadhuis, om te bevestigen dat het mogelijk is om een bouwvergunning te verkrijgen op het rustieke perceel. Deze procedure van voorafgaande toestemming moet bepaalde technische en juridische documentatie bevatten over het perceel en over het geplande gebouw.
Een van de belangrijkste punten van deze vergunning is het informeren van de kadastrale en registerhouders van aangrenzende percelen. De naburige buren kunnen bezwaar maken tegen het gebouw, met het argument dat het de uitvoering van reguliere activiteiten op hun percelen zou verhinderen. Dit verwijst naar veeteelt, bosbouw of landbouwactiviteiten, omdat de bouw van een huis op het platteland als uitzonderlijk wordt beschouwd.
Als een periode van 6 maanden is verstreken vanaf het moment dat de aanvraag is ingediend en het stadhuis niet heeft gereageerd, wordt deze geïnterpreteerd als geweigerd.
Toestemming Gemeente in geval van verkoop
In het geval dat het stadhuis voorafgaande toestemming verleent, heeft de eigenaar of ontwikkelaar een periode van een jaar om een bouwvergunning aan te vragen. Anders moet er opnieuw voorafgaande toestemming worden verkregen. Deze voorafgaande toestemming zal eigenaren van een perceel dat het met een bouwvergunning wil verkopen, in staat stellen deze procedure uit te voeren en, zodra het stadhuis het goedkeurt, kan het perceel worden verkocht aan een koper met de garantie dat zij erop kunnen bouwen.
Mogelijkheid om huizen te renoveren/verbouwen (DAFO/ SAFO)
De nieuwe landwet heeft een belangrijke wijziging geïntroduceerd met betrekking tot woningen met de status van asimilado fuera de la ordanación (DAFO / SAFO). De nieuwe wet maakt het mogelijk om deze woningen op te knappen en hun structuren aan te passen. Voorheen mochten deze woningen alleen minimale onderhouds- en conserveringswerken uitvoeren die strikt noodzakelijk waren om de bewoonbaarheid, gezondheid, veiligheid en toegankelijkheid te garanderen. De mogelijkheid om verbeteringen en renovaties uit te voeren in deze landelijke woningen opent juridisch de deur voor veel eigenaren die een huis op het platteland hebben gekocht, die deze werken tot nu toe niet hebben durven uitvoeren of die dit hebben gedaan en de risico’s op sancties van de Gemeente hebben genomen.
In ons dagelijks werk als advocaat, het geven van juridisch advies tijdens het koopproces van landelijke woningen, zien we dat de meeste kopers renovatie- en verbeteringswerken willen uitvoeren en dat ze dit nu legaal kunnen doen met een gemeentelijke vergunning. Het is erg belangrijk op te merken dat, om een renovatievergunning voor woningen op het platteland te verkrijgen, deze een DAFO / SAFO-resolutie moeten hebben of dat deze procedure moet worden gestart. Zonder de erkenning van DAFO, is het niet mogelijk om vergunningen te verkrijgen voor een landelijk eigendom, noch voor renovatie of behoud van het onroerend goed.
Naar mijn mening, aangezien het soort werk dat kan worden uitgevoerd in een bestaand plattelandshuis is uitgebreid, kan het hebben van een DAFO / SAFO-declaratie voor dit onroerend goed aantrekkelijker zijn, omdat het eigenaren in staat zal stellen hun huizen legaal te onderhouden en te verbeteren.
Auteur: Gustavo Calero Monereo, advocaat van C&D Solicitors (Torrox, Malaga)
