HET ERFENISPROCEDURE VOOR BUITENLANDERS IN SPANJE 2023

In de afgelopen maanden zijn we meer dan één erfenisprocedure tegengekomen op ons advocatenkantoor, voor buitenlanders die activa in Spanje bezaten op het moment van hun overlijden. Dit zijn over het algemeen niet-ingezeten buitenlanders die een woning als tweede huis bezaten. Maar sommigen van hen woonden ook in Spanje op het moment van hun overlijden.

Deze erfenisprocessen wanneer een persoon overlijdt met activa in Spanje hebben de neiging om meer stressvol te zijn voor erfgenamen. Aan de pijn van het overlijden van een dierbare moeten we het gebrek aan kennis van de erfgenamen van de erfrechtelijke voorschriften en het erfrecht toevoegen, in een ander land dan dat van de persoon of zijn of haar nakomelingen, zoals Spanje.

Voor erfgenamen in deze situatie zullen we proberen de belangrijkste punten over het erfenisproces voor een buitenlander in Spanje uit te leggen.

INLEIDENDE PUNTEN OVER DE REGELS VAN EEN ERFENISPROCEDURE IN SPANJE

• Welk recht moet van toepassing zijn op de erfenis van een EU-burger met vermogen in Spanje?

Als een buitenlander overlijdt met vermogen in Spanje, moeten we verwijzen naar de Europese Erfrechtverordening van 2012, van toepassing op mensen die overleden zijn vanaf 17 augustus 2015.

Als algemene regel bepaalt deze verordening dat de erfenis van een EU-onderdaan wordt beheerst door het recht van het land waar de persoon zijn of haar gewone verblijfplaats heeft. Deze regel is van toepassing op de 27 lidstaten van de Europese Unie (EU), met uitzondering van het Verenigd Koninkrijk, Ierland en Denemarken, die als derde landen worden beschouwd. Het is echter wel van toepassing op de burgers van deze landen die in een lidstaat van de EU wonen.

Daarom, als de overledene activa in Spanje bezat, maar niet in Spanje woonde, zou het recht van het land van de gewone verblijfplaats van toepassing zijn.

• Welk recht is van toepassing op de erfenisprocedure van een niet-EU-onderdaan met activa in Spanje?

Als een Amerikaans staatsburger bijvoorbeeld zijn gewone verblijfplaats in Spanje heeft en overlijdt, is het Spaanse recht van toepassing op zijn erfenis. Als dezelfde persoon in de VS was overleden terwijl hij daar woonde, maar activa in Spanje bezat, zou zijn erfenis worden beheerst door het recht van de Amerikaanse staat waar hij het laatst woonde.

Dit is het geval omdat artikel 20 van de Europese Erfrechtverordening voorziet in de universele toepassing van het door de verordening aangewezen recht, ook wanneer dat recht niet dat van een EU-lidstaat is.

• Zijn er uitzonderingen op de algemene regel van toepassing van het recht van het land van de gewone verblijfplaats?

Het recht van het land van de gewone verblijfplaats van de overledene is niet van toepassing op de erfenis als de overledene in een testament duidelijk en ondubbelzinnig vermeldt dat hij of zij het recht van zijn of haar nationaliteit op de erfenis wil toepassen. In dit geval, zelfs als de overledene op het moment van zijn of haar overlijden in Spanje woonde, zou het erfenisproces voor activa in Spanje worden beheerst door het recht van zijn of haar nationaliteit. In het geval van onderdanen van meerdere landen, kunnen zij het recht van een van deze landen kiezen.

Deze algemene regel is evenmin van toepassing wanneer kan worden aangetoond dat de overledene een nauwere band heeft met een ander land dan het land waar hij gewoonlijk verblijft. Dit zou bijvoorbeeld van toepassing zijn op een werknemer die om werkredenen tijdelijk in een land verblijft, maar die zijn vermogen en gezin in het land van nationaliteit houdt.

• Wat gebeurt er als de overledene de toepassing van zijn of haar nationale recht niet in een testament heeft aangegeven?

Als een buitenlander op het moment van overlijden in Spanje woont en hij of zij niet heeft gekozen voor de toepassing van het recht van zijn of haar nationaliteit, is het Spaanse recht van toepassing op de gehele nalatenschap. Dit is dus ongeacht het land waarin de activa zich bevinden.

Dit is het geval omdat de Europese verordening bepaalt dat het toepasselijke recht van toepassing moet zijn op de gehele nalatenschap van de overledene, niet alleen op de goederen die zich in Spanje bevinden. De Europese verordening legt de universele toepassing van hetzelfde recht vast op de gehele nalatenschap van de overledene.

Het is duidelijk dat, als de overledene op het moment van overlijden niet in Spanje woonde, het toepasselijke recht voor de gehele nalatenschap dat van zijn of haar nationaliteit zou zijn, indien dit in het testament is vastgelegd. Of dat van het land van de gewone verblijfplaats op het moment van overlijden, indien de overledene in een ander land dan het land van nationaliteit woonde.

RELEVANTE DOCUMENTEN EN INFORMATIE VOOR HET ERFENISPROCEDURE IN SPANJE

• Is het mogelijk om te achterhalen of de overledene een testament heeft ondertekend in Spanje?

Om te bevestigen of een persoon een testament in Spanje heeft ondertekend, is het noodzakelijk om een certificaat van testamenten aan te vragen bij het ministerie van Justitie. Via deze aanvraag zal het register van testamenten certificeren of de overledene een testament in Spanje heeft ondertekend, wanneer het is ondertekend en bij welke notaris. Zodra deze verklaring is ontvangen, kan de erfgenaam (of zijn advocaat), als de overledene een testament heeft ondertekend, een kopie opvragen bij het notariskantoor waar het is ondertekend.

Het is belangrijk op te merken dat, in Spanje, om een testament geldig te laten zijn, het moet worden ondertekend bij een Spaanse notaris. De notaris zal het register van testamenten  informeren dat een persoon een testament heeft ondertekend bij het notariskantoor. In bepaalde gevallen kan de persoon zich niet naar de notaris verplaatsen, meestal vanwege ziekte of invaliditeit. In dat geval kan een lokale notaris ook een huis- of ziekenhuisbezoek doen.

Het is mogelijk om een testament te ondertekenen zonder dat er een notaris aanwezig is, maar we zullen niet verder ingaan op deze zaak, omdat dit zeer zeldzaam is in Spanje en een gerechtelijke procedure voor legalisatie vereist is om als geldig te worden beschouwd.

• Welke documenten hebben erfgenamen nodig in het Spaanse erfrecht?

Als de overledene goederen in Spanje heeft en de erfenis wordt behandeld volgens het recht van de nationaliteit van de overledene, of dat van zijn of haar woonplaats buiten Spanje, moeten de erfgenamen een van de volgende documenten van het land van herkomst krijgen:

• • Europese erfrechtverklaring

Dit is alleen mogelijk in EU-landen.

• • Verklaring van erfrecht met Apostille van Den Haag

Verkregen in het land waarvan de overledene de nationaliteit bezit. Dit is mogelijk in EU-landen en niet-Europese landen.

Naast een van de genoemde documenten is het ook noodzakelijk om een originele overlijdensakte en de verklaring van testamenten in het land van verblijf te verkrijgen.

Als de overledene bezittingen in Spanje had, moet de openbare akte van aanvaarding en erfrecht door de erfgenamen worden ondertekend bij een Spaanse notaris. Dit document is waar ze de titel van het onroerend goed en de andere activa ontvangen die de overledene in Spanje kan hebben. Dit kan bijvoorbeeld een huis zijn, maar ook een bankrekening of voertuig.

Zodra deze akte is ondertekend, wordt de aangifte erfbelasting ingediend en wordt het onroerend goed vervolgens geregistreerd bij het juiste eigendomsregister, zodat erfgenamen de officiële eigenaar worden van het onroerend goed of de eigendommen van de overledene.

• Is het nodig om successierechten (erfbelasting) te betalen in Spanje?

Het is altijd noodzakelijk om een aangifte erfbelasting in Spanje in te dienen voor elk type van erfenisprocedure. Met andere woorden, successierechten moeten altijd in Spanje worden betaald voor goederen en activa die zich in Spanje bevinden, ongeacht of het Spaanse recht of het recht van een ander land van toepassing is. De aansprakelijkheid voor successierechten vloeit voort uit het enkele feit dat goederen worden geërfd die zich op Spaans grondgebied bevinden.

Hier moet worden opgemerkt dat de successierechten in Spanje grote variabiliteit vertonen, afhankelijk van de Spaanse autonome gemeenschap waar de overledene woonde of waar de overledene activa had als hij of zij niet-ingezetene was. Onthoud dat in Spanje zowel ingezetenen als niet-ingezetenen dezelfde successierechten betalen (ook niet-EU ingezetenen) en dat er de afgelopen jaren geen belastingverschillen in deze zin zijn geweest.

• Wat is het tarief van de successierechten in Spanje?

In Spanje is elke autonome gemeenschap vrij om zijn eigen regels voor successierechten vast te stellen en er zijn grote verschillen in belastingheffing tussen hen. Om deze reden is het handig om bij het kopen van een woning voor persoonlijk of investeringsgebruik vertrouwd te raken met het erfbelastingtarief in de regio waar onroerend goed moet worden gekocht.

Als u overweegt een huis in Spanje te kopen, is ons advies om een schatting te krijgen van de successierechten voor de gewenste erfgenaam die mogelijk verschuldigd zijn op dat onroerend goed in geval van overlijden.

Voor meer informatie over dit onderwerp raad ik je aan ons bericht van april 2021 te lezen over Spaanse successierechten/erfbelasting. De autonome regio Andalusië heeft echter een van de laagste tarieven van successierechten in Spanje. Erfgenamen zoals een echtgeno(o)t(e), kinderen en kleinkinderen van de overledene, betalen geen successierechten in Andalusië, hoewel het altijd nodig is om een belastingaangifte in te dienen.

• Is het een goed idee om een testament te ondertekenen in Spanje?

Als u activa in Spanje heeft, zelfs als u een testament in uw land van herkomst heeft, is het altijd raadzaam om een testament in Spanje te ondertekenen dat alleen de activa op Spaans grondgebied dekt.

Het zal altijd mogelijk zijn om ervoor te kiezen om het recht van uw nationaliteit toe te passen in dit testament. Als u geen ingezetene bent wanneer u het testament ondertekent, maar vervolgens besluit om naar Spanje te verhuizen, is via dit testament dat in Spanje is ondertekend, het recht van uw nationaliteit van toepassing op uw erfenisprocedure in plaats van het Spaanse recht. De financiële kosten van dit in Spanje ondertekende testament zijn niet hoog en zullen altijd helpen om het proces in Spanje gemakkelijker en goedkoper te maken voor uw erfgenamen.

Een testament verlaagt de belastingen niet, d.w.z. het heeft geen belastingvoordelen, maar het helpt erfgenamen wel om te gaan met de bureaucratie van het erfenisproces dat na uw overlijden in Spanje zal plaatsvinden.

Houd er ook rekening mee dat de Spaanse wet voorziet in gedwongen erfgenamen en dat het niet mogelijk is om uw vermogen na te laten aan wie u maar wilt. Daarom, als het Spaanse recht van toepassing zou zijn op uw erfenis, moeten deze minimumaandelen voor gedwongen erfgenamen worden gerespecteerd.

• Is het mogelijk om een woning in Spanje te verkopen zonder de erfenisprocedure te hebben voltooid?

Veel erfgenamen ontvangen een onroerend goed in erfenis en overwegen het te koop te zetten, omdat ze in veel gevallen geen belang hebben bij het behouden van dat onroerend goed.

Soms hebben deze erfgenamen niet voldoende financiële middelen om de erfenisprocedure in Spanje uit te voeren en de eventuele erfbelasting en Plusvalia belasting te betalen. Als ze het onroerend goed echter zouden verkopen, zouden ze inderdaad de financiële middelen hebben om de erfeniskosten te dekken en ook meerwaarde te behalen uit de verkoop van het onroerend goed.

Als de erfgenamen van het onroerend goed het erfrechtproces in Spanje niet hebben voltooid, wordt het onroerend goed geregistreerd in het eigendomsregister en in het kadaster op naam van de overledene. Om welke reden zullen ze niet in staat zijn om deze woning te verkopen, zonder eerst het Spaanse erfenisproces te voltooien.

In Spanje is het echter mogelijk om een woning via elk makelaar op de markt te brengen, zelfs als de erfenisprocedure nog niet is voltooid. In dit geval moeten potentiële kopers worden geïnformeerd dat het erfenisproces aan de gang is en dat de verkopende erfgenamen het zullen voltooien, voordat de verkoopakte bij het notariskantoor wordt ondertekend, met de betaling door de koper van de totale prijs.

Het is ook mogelijk om een onderhands verkoopcontract te ondertekenen, waardoor de koper een bepaald bedrag (meestal 10%) van de verkoopprijs betaalt en met dit geld kunnen de verkopers / erfgenamen de erfenisprocedure voltooien en hun kosten in Spanje dekken. De verkoper heeft voldoende tijd nadat de onderhandse overeenkomst is ondertekend om het erfenisproces te voltooien en het onroerend goed in het eigendomsregister te registreren, voorafgaand aan het ondertekenen van de kooptitelakte, op welk moment het restant van de verkoopprijs zal worden betaald.

BELANGRIJK: Aangezien een onderhands contract vereist dat de verkoper het proces binnen het overeengekomen tijdsbestek voltooit, is het erg belangrijk om een advocaat in te huren die gespecialiseerd is in (internationale) erfprocessen. Voordat het onderhandse contract wordt ondertekend, kan de advocaat bevestigen dat de documentatie van de erfgenamen correct is, wat het risico op problemen tijdens het erfenisproces in Spanje zou verminderen.

• Is het nodig om een advocaat in te huren om de erfenisprocedure in Spanje te voltooien?

In Spanje is er geen wettelijke verplichting om een advocaat in te huren voor dit soort procedures, maar niet alleen zou ik het moeilijk vinden voor iemand om dit proces te voltooien zonder het advies van een gespecialiseerde advocaat over deze zaken, maar het lijkt ook niet erg raadzaam.

Het is noodzakelijk om veel documentatie en informatie te verkrijgen, en een deskundige advocaat zal tijd, hoofdpijn voor erfgenamen en zeker ook geld besparen, omdat de advocaat u vanaf het begin alleen zal vragen naar wat nodig is voor u in Spanje als erfgenaam om eigenaar te worden van de activa van de overledene.

Het verkrijgen van een correcte fiscale waardering van het te erven onroerend goed kan bijvoorbeeld van cruciaal belang zijn als erfgenamen van plan zijn het onroerend goed later te verkopen, zodat ze minder vermogenswinstbelasting in Spanje kunnen betalen. Een advocaat kan u een schatting geven van de successierechten en de gemeentelijke vermogenswinstbelasting (Plusvalia, de laatste is alleen van toepassing op stedelijke eigendommen) voordat u de erfenis in Spanje accepteert.

Als u een woning in Spanje gaat erven, is het noodzakelijk om een akte te ondertekenen voor een notaris. De advocaat die u adviseert, kan ook de juiste notaris kiezen om de akte van erfrecht te ondertekenen, omdat er notarissen zijn die zeer ervaren zijn in erf- en testamentaire zaken voor buitenlandse burgers, terwijl andere notarissen mogelijk minder ervaren zijn en mogelijk meer documentatie nodig hebben dan nodig is.

Een advocatenkantoor gespecialiseerd in erfenisprocedure?

C&D Solicitors is een advocatenkantoor gespecialiseerd in erfrechtelijke processen en testamenten in Spanje, met uitgebreide ervaring in erfenis- en testamentaire zaken. Wij adviseren al sinds 2006 zowel EU- als niet-EU-burgers. Veel Nederlandse, Belgische, Zweedse, Duitse, Britse en Amerikaanse burgers zijn vaste klanten van ons, om maar een voorbeeld te geven.

Wij bieden “full service” advies gedurende het hele proces in uw moedertaal: Engels, Nederlands, Zweeds, Frans en Duits. U kunt ons bellen op +0034 952 532 582, ons een WhatsApp-bericht sturen op +34 639 54 16 02 of ons schrijven op info@cdsolicitors.com. We zullen uw zaak onderzoeken, we sturen u informatie over het proces en een kostenraming hiervoor, zonder enige verplichting.